در این مقاله کلاژن سازی پوست و روش های مختلف جهت کلاژن سازی پوست معرفی می شود. برای آشنایی بیشتر با کلاژن سازی پوست و تمامی نکات آن ادامه این مطلب را بخوانید.

کلاژن چیست؟

در این مطلب می خواهیم به کلاژن و کلاژن سازی پوست بپردازیم.کلاژن یکی از اصلی ترین پروتئین های ساختاری بدن موجودات زنده است.این پروتئین ساختار اصلی بافت همبند را در بدن موجودات زنده تشکیل می دهد. 25 الی 35 درصد از کل پروتئین بدن به شکل پروتئین کلاژن است. این پروتئین عمدتا در بافت های فیبری مانند تاندون، رباط و پوست دیده می شود. این پروتئین در ساختار پوست نقش مهمی را ایفا می کند. Collagen یک واژه یونانی است که به معنی تولید کننده چسب است. این پروتئین به عنوان یک چسب طبیعی در بافت های مختلف از جمله پوست ایفای نقش می کند.

فایل صوتی این متن

کلاژن سازی در پوست

کلاژن یکی از پروتئین هایی است که در میزان بالایی در ترکیبات بافت های همبند مشارکت دارد. این پروتئین رشته ای در ساختار خود میزان قابل توجهی اسیدآمینه هیدروکسی پرولین و هیدروکسی لیزین را دارا می باشد. در ساختار کلاژن اسیدهای آمینه سولفوردار نیز به میزان کمتری به چشم می خورند. ترکیب اسیدهای آمینه تشکیل دهنده کلاژن با ویتامین c موجب تولید این ماکروملکول رشته ای و در هم پیچیده می گردد. کلاژن سازی در پوست توسط سلول های فیبروبلاست انجام می شود. کلاژن هم مانند بسیاری از پروتئین هایی که ساختار رشته ای و بزرگی دارند، ابتدا در سلول ساخته شده و سپس به فضای خارج از سلول ترشح می گردد. ترشح کلاژن ساخته شده به بافت همبند در ناحیه درم پوست، بسیاری از مشخصات ساختاری پوست را ایجاد می کند.

کلاژن چیزی در حدود 75 درصد از وزن کلی لایه درم پوست را تشکیل می دهد. کلاژن در این لایه از پوست، در اتصال بافت های بالاتر به بافت های زیرین نقش اساسی دارد. در این لایه از پوست با وجود کلاژن حالت کشسانی و ارتجاعی آن به خوبی حفظ می گردد. از طرفی دیگر وجود کلاژن در لایه درم پوست به حفظ آب این بافت و جلوگیری از دهیدراته شدن آن کمک قابل ملاحظه ای دارد. حفظ حالت کشسانی در پوست از یک طرف و حفظ رطوبت پوست از طرفی دیگر توسط کلاژن موجود در آن، از ایجاد چین و چروک های پوستی و همچنین شلی و افتادگی پوست جلوگیری به عمل می آورد. در داخل بدن شکل های مختلفی از کلاژن یافت می شود. بیشترین درصد از کلاژن پوستی را کلاژن نوع 1 تشکیل می دهد که میزان آن در پوست چیزی حدود 80-90 درصد است.

پوست را می توان به جرات نمایشگر و نشان دهنده وضعیت درونی بدن دانست. کم آبی بدن، مشکلات کلیوی و کبدی، مشکلات روده ای، کمبود ویتامین ها و مواد معدنی، افزایش سن و ده ها مشکل دیگر داخلی از طریق پوست نمود پیدا می کنند. یکی از مواردی که به وضوح بر روی پوست اثر می گذارد، افزایش سن است. این فاکتور که تابعی از زمان است با کاهش ترشح کلاژن در پوست، اثرات خود را به نمایش می گذارد. کاهش کلاژن سازی در پوست تنها در اثر افزایش سن رخ نمی دهد. عواملی مانند مصرف قندهای غیر طبیعی، مصرف دخانیات، قرار گرفت در برابر اشعه مضر خورشید، کمبود برخی از مواد مغذی و غیره می توانند کلاژن سازی در پوست را مختل کنند. کلاژن پوست توسط سلول های فیبروبلاست موجود در لایه درم، تولید و ترشح می شود. این سلول ها اسیدهای آمینه را توسط پیوندهای پپتیدی به یکدیگر متصل می کنند و پروتئین کلاژن را تولید می کنند. این پروتئین پس از تولید توسط سلول های فیبروبلاست، به بیرون از سلول ها ترشح می شود. کلاژن ترشح شده در بین لایه های پوستی قرار می گیرد و مانند یک چسب قوی عمل می کند. وجود کلاژن در لایه های پوستی، حال ارتجاعی این بافت را موجب شده و همچنین سبب صاف و یکدست به نظر رسیدن پوست می گردد. 

انواع کلاژن

قرار گرفتن اسیدهای آمینه در کنار یکدیگر پلی پپتید ها را می سازد. پلی پپتیدها مارپیچ های کلاژن را تولید می کنند. چندین مارپیچ کلاژن، رشته های کلاژنی تشکیل می دهند. قابلیت کشسانی رشته های کلاژن در اثر حضور مارپیچ کلاژن به وجود می آید. نحوه قرار گیری این مارپیچ ها، نوع کلاژن را تعیین می کند. تاکنون 13 نوع پروتئین کلاژن در انسان شناسایی شده اند. در این میان 5 نوع از این پروتئین ها وظایف مهمی را در بدن انسان بر عهده دارند.

بیشتر بخوانیم : آبرسانی پوست چرب

غذاهایی موثر در کلاژن سازی پوست

کلاژن را می توان حیاتی ترین ملکول برای حفظ سلامت و زیبایی پوست به شمار آورد. نکته قابل ملاحظه در مورد کلاژن، حضور آن در بسیاری دیگر از بافت های بدن است. بافت هایی نظیر استخوان، تاندون، ماهیچه، غضروف، دیسک بین مهره ها و غیره، هر کدام به شکلی از انواع کلاژن تولید شده در بدن استفاده می کنند. بنابراین چه چیزی بهتر از این که بتوان با کنترل تغذیه و مصرف خوراکی هایی که کلاژن سازی را در بدن افزایش می دهند، موجب تولید این ملکول حیاتی در بدن گردید. کلاژن به کمک اسیدهای آمینه و همچنین ویتامین c تولید می شود. بنابراین خوراک هایی که برای تولید کلاژن در بدن ضروری هستند به نوعی هر یک از این پیش سازها و گاها هر دوی آنها را شامل می شوند. بر اساس مقاله ای که توسط دکتر چارلز پاتریک دیویس منتشر شد اثر گذاری مواد غذایی زیر بر کلاژن سازی در بدن و همچنین کلاژن سازی در پوست اعلام گردید. مواد غذایی که حاوی کلاژن می باشند و یا اینکه به کلاژن سازی در پوست کمک می کنند عبارتند از:

• انواع توت ها
• مرغ و ماهی
• سفیده تخم مرغ
• میوه های خانواده مرکبات
• سیر
• چای سفید
• سبزیجات قرمز و زرد
• انواع گوجه فرنگی ها
• بادام هندی
• سبزیجات مختلف
• آووکادو
• سویا
• انواع مختلف فلفل دلمه ای

مواد غذایی که در بالا به آنها اشاره شد در مصرف منظم و مداوم خود می توانند خواص ارتجاعی پوست را از طریق کمک به کلاژن سازی در آن، به میزان قابل توجهی بهبود ببخشند. خوشبختانه اثرگذاری فعالیت هایی که به کلاژن سازی در پوست می انجامند، در میزان بسیار زیادی موجب بهبود سلامت عمومی بدن نیز می گردند. از آنجایی که مواد غذایی ذکر شده کلاژن سازی را علاوه بر پوست در بافت های مختلف دیگری که کلاژن در ساختار آنها ایفای نقش می کند، نیز افزایش می دهند؛ می توان ادعا کرد که مصرف آنها به بهبود عملکرد تاندون ها، بازگشت سلامت مفاصل، افزایش بافت ماهیچه ای و بسیاری دیگر از بخش های بدن کمک قابل توجهی دارد.

راه کارهای تغذیه ای افزایش کلاژن سازی در پوست

همانگونه که در بالا اشاره شد، عوامل مختلفی می توانند بر کلاژن سازی در پوست اثر بگذارند. این عوامل ممکن است داخلی و یا خارجی باشند. برای داشتن پوستی زیبا و جوان، تداوم کلاژن سازی در پوست لازم و ضروری است. با کنترل هر یک از این عوامل و داشتن توجهی حداکثری به آنها، می توان حتی در سنین بالا نیز پوستی جوان و با طراوت را تجربه کرد. یکی از مهمترین فاکتورهای موثر در افزایش کلاژن سازی در پوست، بهبود تغذیه ای است. تغذیه مستقیما بر بخش های مختلفی از بدن از طریق تامین مواد اولیه تولید آنها، اثر می گذارد. اسیدهای آمینه ای که برای تولید کلاژن در بدن ضروری هستند، از طریق تغذیه تامین می شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با چندین راه کار تغذیه ای موثر و مهم در تولید کلاژن پوست، آشنا کنیم.

پروتئین حیوانی مصرف کنید

کلاژن یک پروتئین است. اجزای سازنده تمامی پروتئین ها، اسیدهای آمینه هستند. بنابراین برای تولید پروتئین کلاژن در پوست، بدن به اسیدهای آمینه لازم برای این کار، نیاز دارد. پروتئین ها بطور کلی به نوع گیاهی و حیوانی تقسیم بندی می شوند. پروتئین های گیاهی اگرچه برای بدن بسیار مفید هستند اما تحقیقات زیادی نشان داده اند که به دلیل نزدیکی ساختار پروتئین حیوانی به پروتئین بدن ما، اثر گذاری آن بیشتر است. بنابراین سعی کنید چندین وعده در هفته را به مصرف پروتئین های حیوانی از جمله گوشت قرمز، مرغ و ماهی اختصاص دهید.

میوه های رنگی را در خوراک خود بگنجانید

بطور کلی میوه ها را میتوان چوب جادویی فرار از بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله عوارض پوستی به شمار آورد. در این میان میوه هایی که رنگ ها در آنها غالب تر هستند اثرگذاری بیشتری دارند. این نوع از خوراکی ها به دلیل داشتن آنتی اکسیدان های مختلف به حفظ و جلوگیری از تخریب کلاژن پوست بسیار کمک می کنند. یکی از تهدیدات کلاژن پوست، اثرات اکسیداتیو رادیکال های آزاد است. آنتی اکسیدان های موجود در میوه های رنگی با از بین بردن آنتی اکسیدان ها، موجب افزایش کلاژن سازی در پوست می گردند. 

میان وعده های خود را با مغزهای گیاهی تنظیم کنید

مغزهای گیاهی از جمله مغز تخمه آفتابگردان، مغز گردو، فندق، بادام، پسته و غیره منابعی غنی از پروتئین و همچنین چربی های امگا مفید برای پوست هستند. اگر در زمان احساس گرسنگی در بین وعده ها به جای مصرف خوراکی های حاوی قند مضر، این مغز ها را مصرف کنید بدن خود را دوپینگ کرده اید. از طرفی دیگر بسیاری از این مغزها از جمله مغز تخمه آفتابگردان منبع غنی از ویتامین E هستند. این ویتامین با اثرات آنتی اکسیدانی از آسیب رادیکال های آزاد به کلاژن پوست جلوگیری می کند.

کلاژن سازی پوست

کلاژن به پوست خاصیت ارتجاعی می دهد و به دلیل ساختار پروتئینی که دارد موجب حفظ آب و رطوبت در پوست می گردد. خاصیت ارتجاعی و کشسانی آن موجب حفظ شادابی و جوانی پوست می شود. یکی از ویژگی های این پروتئین خاصیت باز جذب آن است. به این معنی که این پروتئین به اجزای سازنده خود تبدیل شده و جذب بدن می گردد. این مساله در حوزه زیبایی پوست از اهمیت بالایی برخوردار است. متخصصین این حوزه از این ویژگی کلاژن در جهت جوانسازی پوست نهایت بهره را می برند. روش های مختلفی جهت کلاژن سازی پوست و افزایش خاصیت ارتجاعی آن وجود دارند. هر یک از این روش ها براساس میزان تواناییشان در تولید این پروتئین، در جوانسازی پوست دخیل هستند.

مواد غذایی حاوی کلاژن:

رشته های کلاژن در داخل بدن انسان ساخته می شوند. واحد های تشکیل دهنده این رشته ها اسیدهای آمینه هستند که از طریق پروتئین خوراکی وارد بدن می شوند. دو اسیدآمینه پرولین و گلیسین برای تولید کلاژن ضروری هستند. این اسیدهای آمینه در خوراک هایی نظیر سفیده تخم مرغ، لبنیات، مارچوبه، جوانه گندم، قارچ، پوست موغ و ژلاتین به وفور دیده می شوند. از دیگر مواد ضروری برای تولید کلاژن در بدن می توان به مس و ویتامین ث اشاره کرد. این دو ماده ضروری در مواد خوراکی نظیر سبزیجات و میوه ها، عدس و کنجد وجود دارند.

تاثیر قند بر کلاژن پوست

مصرف قند های ساده کلاژن پوست را تخریب می کند

اگر شما هم مانند میلیون ها انسان در سرتاسر دنیا در برهه ای از زمان جوش پوستی را تجربه کرده اید، حتما به دنبال دلایل آن نیز رفته اید. در واقع درمان هرگونه عارضه از جمله عارضه های پوستی مانند جوش، بدون بررسی دلیل بروز آنها کاری دور از انتظار است. در روند بررسی عوامل ایجاد کننده جوش و سایر مشکلات پوستی، ممکن است کمتر کسی به اهمیت مصرف مواد قندی از جمله قندهای ساده و مصنوعی، پی برده باشد. قندهای ساده به مواد قندی گفته می شود که شکل عمومی قند موجود در آنها بصورت گلوکز است. در اثر مصرف این مواد، با سرعت بالایی میزان زیادی گلوکز وارد خون شده و با همان سرعت انسولین زیادی در بدن تولید و ترشح می شود. در اثر این چرخه، بدن دچار التهاب ناشی از مصرف قندهای مضر می گردد. این التهاب ایجاد شده تاثیر منفی زیادی بر ارگان های مختلف بدن از جمله پوست و کلاژن پوست دارد. یکی از دلایل اصلی بروز جوش صورت، التهاب ناشی از مصرف قند است. 

علاوه بر التهابی که در اثر مصرف مواد قندی در بدن ایجاد می شود، مصرف موادی با میزان گلوکز بالا موجب تخریب کلاژن پوست می شود. این مساله که به نوعی فاجعه ای جدی برای جوانی و شادابی پوست است، در اثر مکانیسم گلیکاسیون در لایه درم (لایه میانی) پوست رخ می دهد. گلیکاسیون فرایند ترکیب شدن کلاژن پوست با گلوکز است که به سفت شدن کلاژن و از دست دادن خاصیت ارتجاعی آن منجر می شود. آزادسازی گلوکز با حجم بالا در روده در اثر مصرف مواد قندی ساده، موجب رفتن این گلوکز با سرعت بالا و غیر قابل مهار به لایه درم پوست می گردد. از آنجایی که کلاژن و الاستین پوست در لایه درم قرار دارند، گلوکز وارد شده به این لایه به سرعت با آنها ترکیب شده و موجب سفتی کلاژن می گردد. آسیب این اتفاق به کلاژن پوست ارتباط مستقیمی با نوع خوراکی مصرفی دارد. مواد قندی با ترکیب قندی پیچیده تر با سرعت پایینی گلوکز را در خون آزاد می کنند. همین کند بودن روند آزاسازی گلوکز در قندهای پیچیده ای نظیر قند میوه، موجب می شود که گلوکز امکان کمتری برای رفتن به پوست و آسیب به کلاژن پوست در اثر مکانیسم گلیکاسیون داشته باشد. 

قرص و پودر کلاژن ساز:

پودر و قرص های حاوی کلاژن و یا کلاژن ساز در بدن امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده اند. این محصولات بصورت شیمیایی تهیه شده و حاوی این پروتئین هستند و یا کلاژن سازی را در بدن تحریک می کنند. تاکنون گزارشی شامل مضرات این نوع مکمل ها برای سلامتی دریافت نشده است. نکته حائز اهمیت در این زمینه تهیه این نوع از محصولات از طریق داروخانه ها و یا سایر مراکز معتبر و دارای مجوز رسمی می باشد.

بیشتر بخوانیم : آموزش کویتیشن

کرم های حاوی کلاژن:

استفاده از کرم های مراقبت پوستی از جمله کرم های حاوی کلاژن به طور چشم گیری افزایش یافته است. دریافت این شکل خاص از کلاژن یکی از ساده ترین روش های کلاژن سازی پوست است. برخی از کرم های مراقبتی، پوست را در جهت تولید کلاژن تحریک می کنند.

روش های کلینیکی کلاژن سازی پوست

یکی دیگر از روش های تولید کلاژن در پوست استفاده از روش های کلینیکی و دستگاه های خاص می باشد. این روش به دلیل تاثیرگذاری بالایی که دارد یکی از محبوب ترین روش های مورد استفاده در جوانسازی پوست است. جهت انجام این عمل از دستگاه های مختلفی از جمله کربوکسی تراپی، میکرونیدلینگ، مزوتراپی و … استفاده می شود. مکانیسم عمل در تمامی این روش ها تحریک لایه های مختلف پوست به کلاژن سازی است. هر یک از این دستگاه ها بر حسب نوع و شرایط پوست فرد متقاضی مورد استفاده قرار می گیرند.

دوره های مرتبط